قرارداد فوروارد توافقی است که بین دو طرف برای معامله با نرخ مشخص و در زمان تعیین شده در آینده منعقد میشود.
از اغلب آنها در بازار کالا یا ارز استفاده میشود تا به این ترتیب به شرکتها اجازه داده شود در برابر تغییرات قیمت در آینده از خود محافظت کنند.
در صنعت فارکس نیز تعریف قرارداد فوروارد فارکس به شرح زیر است:
قراردادی که بین دو طرف جهت دادن مقدار مشخصی از یک ارز معین در ازای دریافت آن در تاریخ تعیین شده بسته می شود.
در این مقاله به بررسی جزییات قراردادهای فوروارد و چرایی اهمیت آنها در بازار معاملات میپردازیم.
تعریف و نمونههایی از قراردادهای فوروارد
قرارداد فوروارد، قرارداد رسمی بین افراد یا مشاغل است که در آن دو طرف معامله توافق میکنند یک معامله مشخص را با قیمت معین و در تاریخ تعیین شده انجام دهند.
معاملات فوروارد بیشتر در بازار فرابورس انجام میشود که این موضوع نشان دهنده انعطافپذیر بودن این معاملات است.
دو طرف درگیر، مواردی مانند تاریخ انقضا یا حجم کالای مورد نظر را بر اساس سفارشات خود تنظیم میکنند.
اما در این نوع معاملات، فقدان یک صرافی و یا مرکزی که تحت نظر آن معامله کنید، ریسک معاملات را بالا میبرد.
زمانی که قرارداد فوروارد را در فرابورس میخرید، فروش آن دشوار خواهد شد، به همین دلیل بهتر است قرارداد را تا فرا رسیدن زمان سررسید آن نگه دارید.
به عنوان مثال، قرارداد فوروارد بین این دو شرکت را در نظر بگیرید:
طبق این قرارداد که در تاریخ 1 ژوئن منعقد میشود، شرکت A میتواند 1000 تن غله را در 1 آگوست به قیمت 200 دلار در هر تن به شرکت B بفروشد.
قراردادهای فوروارد چگونه کار میکنند؟
قراردادهای فوروارد عمدتا به عنوان راهی برای مقابله با تغییرات قیمت کالاها و ارزها در نظر گرفته میشوند.
فرض کنید یک شرکت در زمینه تصفیه نفت و تبدیل آن به بنزین و سایر محصولات نفتی دیگر فعال است.
در این شرایط باید گفت که موفقیت شرکت کاملا به قیمت نفت وابسته است.
اگر نفت ارزان باشد، شرکت میتواند محصولات خود را با قیمت کمتر و سود بیشتری تولید کند.
برعکس، اگر قیمت نفت افزایش پیدا کند، شرکت مجبور به بالا بردن قیمتها میشود و یا سود خود را کاهش خواهد داد.
از آنجایی که قیمت کالاها مدام در نوسان است، پیش بینی قیمتهای آینده و گرفتن تصمیمات بلند مدت کار دشواری است.
باید گفت که قراردادهای فوروارد به این مشاغل اجازه میدهد تا قیمت مواد خام خود را زودتر از موعد تعیین کنند.
توجه داشته باشید که قراردادهای فوروارد تنها محدود به کالاها نیست و شامل ارزهای خارجی و موارد دیگر هم خواهد بود.
به عنوان مثال، اگر نفت به قیمت 50 دلار در هر بشکه معامله شود، شرکت ممکن است قرارداد فورواردی را با تامین کننده خود برای خرید 10000 بشکه نفت هر ماه به قیمت 55 دلار در سال آینده امضا کند.
اگر قیمت نفت به بالای 55 دلار برسد، شرکت همچنان باید برای هر بشکه نفت 55دلار بپردازد.
به عنوان مثال، اگر نفت به 60 دلار در هر بشکه افزایش یابد، شرکت هر ماه 5000 دلار پس انداز خواهد کرد و قیمت آن 60 دلار در هر بشکه می ماند.
اگر قیمت نفت ثابت بماند یا کاهش یابد، شرکت ضرر خواهد کرد زیرا می توانست نفت را با قیمت کمتری در بازار آزاد خریداری کند.
با این حال، چنین کسب و کاری از مزیت دانستن مبلغی که باید برای نفت مورد نیاز خود پرداخت کند، برخوردار است که این امر برنامه ریزی مالی را بسیار آسانتر میکند.
انواع قراردادهای فوروارد
قراردادهای فوروارد انواع مختلفی دارند که سرمایه گذاران باید از آنها آگاه باشند.
Closed outright:
این قرارداد شکل استانداردی از قرارداد فوروارد است که دو طرف قرارداد توافق میکنند یک معامله را با قیمت تعیین شده در یک تاریخ مشخص انجام دهند.
Flexible:
در این نوع قرارداد دو طرف می توانند قرارداد را قبل از تاریخ تعیین شده در قرارداد تسویه کنند و آن را طی یک یا چندین تراکنش پرداخت کند.
Long-dated:
اکثر قراردادهای فوروارد در بازههای زمانی کوتاه مانند سه ماه منقضی میشوند، اما قراردادهای فوروارد Long-dated در بازه زمانی طولانیتری مانند یک سال منقضی میشوند.
Non-deliverable:
این نوع قرارداد شامل نقل و انتقال فیزیکی وجوه نیست بلکه دو طرف برای تسویه قرارداد صرفاً پول نقد را مبادله میکنند.
مبلغ پرداختی این نوع قرارداد با توجه به قیمت قرارداد و قیمت بازار کالا یا ارز پایه تعیین میشود.
جایگزینی برای قراردادهای فوروارد
بهترین انتخابی که میتوان به جای قراردادهای فوروارد داشت، قرارداد فیوچرز است.
قرارداد فیوچرز نیز به دو طرف اجازه میدهد تا معاملهای را با قیمت تعیین شده در تاریخ مشخص انجام دهند تا به این ترتیب مانند قرارداد فوروارد از سرمایه شما در برابر تغییرات قیمت کالاها محافظت کنند.
تفاوت اولیه در این نوع از قراردادها این است که قراردادهای فیوچرز رگوله شده هستند، در بورس عمومی معامله میشوند و توسط اتاقهای درگیر در معامله، استاندارد سازی میشوند.
این نهادها همچنین نقش مهمی در عملکرد معامله دارند و میتوانند ریسک یکی از طرفهای درگیر را کاهش دهد.
این موضوع باعث میشود که معاملات فیوچرز امنتر شوند اما باید گفت که میزان انعطافپذیری آنها نسبت به معاملات فوروارد کمتر است.
مزایا و معایب قراردادهای فوروارد
مزایا
- از شرکتها در برابر تغییرات قیمت کالاها محافظت میکند.
- انعطافپذیر و قابل سفارشی کردن هستند.
معایب
- ریسک آنها بیشتر از قراردادهای فیوچرز است.
- معامله با آنها بسیار پیچیده است.
توضیح مزایای قراردادهای فوروارد
- به شرکتها اجازه میدهد تا از خود در برابر تغییرات قیمت کالاها محافظت کنند:
شرکتهایی که معاملات آنها به مواد خام وابسته است میتوانند با استفاده از این نوع قرارداد بهتر برنامهریزی کنند. - انعطاف پذیر و قابل تنظیم:
برخلاف قراردادهای فیوچرز، قراردادهای فوروارد را میتوان در مواردی مانند تاریخ تسویه حساب یا مقدار کالاهای مبادله شده سفارشی کرد.
توضیح معایب قراردادهای فوروارد
- ریسک بالاتر نسبت به قراردادهای فیوچرز:
معاملات فوروارد در بازار فرابورس معامله میشوند، ریسک کامل نکردن معامله توسط یکی از طرفین بیشتر است و همچنین، فروش قرارداد قبل از موعد سررسید دشوارتر خواهد بود. - می تواند بسیار پیچیده باشد:
فورواردها مشتقاتی هستند که بخش های قابل تغییر زیادی دارند، بنابراین برای مبتدیان میتوانند پیچیده و دشوار باشند.
قرارداد فوروارد برای مبتدیان
بیشتر سرمایه گذاران تازه وارد نیازی به درگیر شدن در قراردادهای فوروارد ندارند.
اگر به معاملات مشتقات یا کالاها علاقه دارید، معاملات فیوچرز جایگزینی استانداردتر و آسانتری برای معاملات فوروارد هستند.